Otomobiliniz için akü satın almayı düşünüyorsanız ve teknik olarak fazla bilgili değilseniz, otomobilinizin üzerinde bulunan akünün aynısından veya üzerinde yazan bilgileri okuyarak yeni bir akü araştırması yapabilirsiniz.
Dikkat edeceğiniz değerler şöyledir:
Marş Basma Gücü (CCA): Akünün bir seferde çekebileceği maksimum akım değeridir. CCA (Soğuk hava marş amplifikatörü) arabanızın çok soğuk havalarda performans gösterebilmesini sağlar.
Kapasite (Ah/Amper): Bir devreden geçen elektrik akışının veya akımın ölçü birimidir. Amper Saat (Amp-Hr, AH) – Amper olarak akımın saat olarak deşarj süresi ile çarpılması ile elde edilen bir akünün elektrik depolama kapasitesinin ölçü birimidir. (Örnek: 20 saat boyunca 5 amper veren bir akü 5 amper x 20 saat = 100 Amp-Hr (amper saat) kapasiteye sahiptir.)
Voltajı: Akünün artı ve eksi kutupları arasındaki potansiyel farka denir. Birimi Volt (V) olarak tanımlanır.
Akü Çeşitleri Nelerdir?
Akü çeşitleri nelerdir, tam kapalı veya kuru akü ne demektir?
Aküler, kurşun asit, nikel kadmiyum, nikel ndemir gibi kullanılan metal cinslerine göre çeşitlere ayrılır.
Günümüzde en yaygın kullanılan akü tipi kurşun-asit akümülatörleridir.Bu aküler de temel olarak kuru ve sulu diye ikiye ayrılır.
Sulu akülerin en fazla kullanılan çeşitleri starter veya SLI (başlatma, ışıklandırma ve ateşleme fonksiyonlarının ingilizce baş harfleri ile ifade edilmiş hali) olarak da tabir ettiğimiz klasik tipteki oto aküleridir. Oto aküleri de kendi içinde tam kapalı veya buşonları açılabilen diye ikiye ayrılır. Bu iki tip akünün de iç yapısı aynıdır. Yani her ikisi de klasik tipte kurşun asit akülerdir. Kapalı akülerin farkı buşonların açılamamasıdır. Bu akülere su eklenemediği için voltaj düzenekleri iyi olan araçlara takılması daha uygundur.
Bundan başka iç yapısı ve kullanım alanları farklı olsa da stasyoner (sabit tesis) ve traksyoner (forklift) aküleri de sulu ürünler kapsamına girer.
Kuru yani VRLA akülerin iç yapıları ve teknolojileri farklıdır. VRLA tanımının Türkçe karşılığı sübap ayarlı kurşun asit akü demektir. Bu aküler de iç yapılarına göre ikiye ayrılır.
AGM (elektroliti separatörlere emdirilmiş) ve jelli VRLA aküleri. Bu akülerin temel özelliği asit taşması veya sızdırması olmamasıdır. Gaz çıkışı minimumdur. Bu yüzden çok güvenlidir ve rafta bekleme ömürleri çok daha uzundur. Ayrıca sulu akülere kıyasla titreşime karşı daha dayanıklıdır. Sevkiyatı, taşınması sorunsuzdur. Kullanım alanları arasında sabit tesisler, UPS’ler, tekneler ve santraller vardır.
Aracıma uygun akü hangisi?
Aracınız için hangi akünün uygun olduğunu nasıl bilebilirsiniz? Doğru seçimi yapmanızda yardımcı olacak birkaç ipucu.
Akü grup boyutu – aracının fiziksel ölçülerine en iyi uyacak akü boyutu. Birçok araç birden fazla grup boyutuna uyum sağlar.
Soğuk motor çalıştırma amperleri (Cold cranking amps – CCA) – CCA, aracın motoru soğuk iken çalıştırılabilmesi kritik öneme sahiptir. Akü voltajı kullanılamayan seviyeye düşünceye kadar 0 Fahrenheit derece sıcaklıktaki bir akünün 30 saniye boyunca verebileceği amper sayısıdır.
Rezerv kapasitesi (Reserve Capacity – RC) – alternatör arızalanırsa aracınızın elektrik sistemine güç vermeye yardımcı olur. Aracınızı çalıştırmak için gerekli olan minimum voltaj değerinin altına düşmeden bir akünün araca kaç dakika güç sağlayabileceğini gösterir.
Genel olarak hem CCA hem de RC değerleri ne kadar yüksek olursa o kadar iyidir. Ancak soğuk iklimli bir yerde yaşıyorsanız bir akü seçerken CCA değerine özellikle dikkat etmeniz gereklidir. Tersine, sıcak iklimli bir yerde yaşıyorsanız çok fazla CCA değerine ihtiyacınız yoktur.
Arabaya yanlış akü takılırsa ne olur?
Akü olması gerekenden yüksek ya da düşük kapasiteli seçilmiş olabilir.
A) Akü araç elektrik tüketimi için yetersiz ise,
- Tüketiciler aşırı yük çekmesi durumunda akünün hızlı deşarj olmasına neden olacağı için, alternatörden yapılan uzun süreli yüksek akımlı beslemeler aküyü yüksek şarja götürebilir.
- Tüketimler fazla olması, özellikle soğuk mevsimde marş basmaya yetersiz kalmasını sağlayacaktır.B) Akü araç için gerekenden fazla kapasiteye sahip ise,
- Bu konu alternatöre bağlıdır. Alternatör yeteri kadar şarj edemez.
- Araç elektrik kablo sisteminde kablo kesiti ince kalırsa, alternatörün yüksek akımlara uzun süre besleme yapması durumunda kablo ısınır ve yangına bile sebebiyet verebilir.
Kışın Akü Marş Basmama Problemleri Neden Daha Çok Yaşanır?
Özellikle kış aylarında akü marş basmama/araç çalışmama probleminin yaşanmasının en büyük nedenlerinden biri; hava sıcaklığının düşmesiyle birlikte aracın marş akımı ihtiyacının artması ve akünün kimyasal yapısından dolayı mevcut enerjisinin belli oranda (ortam sıcaklığına bağlı olarak) azalmasından kaynaklanmaktadır.
Araç ve akü üreticileri de akü seçimi/tasarımı yaparken, aracın ilk marş akım değerinin 2 ila 2,5 katı yüksek değerdeki aküyü (CCA-Marş Basma Gücü) seçerek, bu dezavantajlı durumu engellemeyi amaçlamaktadırlar.
Örneğin, binek araçlarda ortam ve motor sıcaklığına bağlı olarak ilk marş akımı ihtiyacı 50A-200A arasında değişmektedir. Binek araçlar için tasarlanan akülerde belirtilen CCA (Marş Basma Gücü) değeri de araca göre değişmekle birlikte en az 400A değerlerinden başlamaktadır. Araç kullanıcılarının kış aylarına girmeden önce akülerinin %100 dolu konuma yakın seviyelerinde olup olmadığını akü yetkili servislerinde kontrol ettirmeleri gerekmektedir.
Akünün durgun voltajı veya akü açık sistem bir akü ise elektrolit yoğunluğu ölçülerek akünün doluluğu hakkında fikir sahibi olunmalıdır. Akünün durgun voltajı 12,40V ve altı ise doluluk oranı %75 ve altı seviyelerindedir, dolayısıyla bu tip durumlarda akünün mutlaka “redresör şarjı” işlemi ile tekrar %100 seviyelerine ulaştırılması gerekmektedir.
KolayOto’da akü siparişlerizin sevkiyatlarını tamamen özel bir kutu içerisinde sağlıyoruz. Bu kutu akünün akmasını ve zarar görmesini engelliyor. KolayOto avantajlarıyla otomobilinize en uygun akü alışverişine başlamak için tıklayın: kolayoto.com/aku
