Kış lastiği, sonbahar mevsimine gelinince otomobil sahiplerinin düşünmeye başladığı bir konu. Resmi olarak kış lastiği uygulaması bulunan şehirlerde yaşayan araç sahipleri can ve mal güvenliği için araçlarını mevsime göre hazırlamak durumunda. Geçtiğimiz Şubat ayında yayınlanan bir KHK ile de kış lastiği artık belli dönemler için zorunlu tutuluyor. Yeni KHK’ya göre yolcu ve eşya taşımalarında kullanılan araçların kış lastiği kullanmaları, illerin hava ve iklim şartlarına göre Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından yılın belirli dönemi için zorunlu tutulurken, Bakanlık bu yetkisini valiliklere devredebilecek.
Türkiye’nin geniş coğrafyasında yıl boyunca her mevsim farklı şartlarda yaşanıyor. Durum böyle olunca, mevsime göre lastik kullanılmaması da beraberinde tehlikeyi getiriyor. Yaz lastiklerini kış mevsiminde kullanmak tehlikeliyken, kış lastiğini yazın kullanmak da tehlikeli. Lastikler mevsim şartlarına göre üretiliyor. Yaz ve kış lastiklerinin üretiminde kullanılan hamurlardaki silika oranı ve sırt desenlerindeki oluklar mevsimine göre değişiklik gösteriyor.
Öncelik ile şunu belirtmekte fayda var, dilimize İngilizceden çevirilen “kış lastiği” sözcüğü yanlış bir çeviri ile “kar lastiği” olarak da kullanılır. Ancak doğrusu kış lastiğidir. Karda daha rahat ilerlemek ve daha iyi tutunma sunmak üzere üretilen lastiklerde çiviler bulunur. Çivili lastik kullanımı da ülkemiz karayollarında kanunlarca yasaklanmıştır.
Kış lastiği nedir?
Kış lastikleri 7 derecenin altındaki hava sıcaklıklarında çalışacak şekilde üretilir. Kış lastiğinde kullanılan hamurun düşük sıcaklıklarda ortaya çıkardığı esneklik ve lastik sırt desenindeki derin dişler de yaz lastiğinde bulunmayan özelliklerdir.
Hava sıcaklığı 7 derecenin altına düştüğünde, yaz lastiklerinin bileşenleri sertleşerek zemini kavrama görevini yerine getirmemeye başlar. Kış lastikleri ise özel hamuru sayesinde sıfırın altındaki hava sıcaklıklarında bile çabuk ısınan ve sıkılaşmayan bir yapıya sahiptir.
Kış lastiklerine hızlıca göz atarsanız sırt desenlerinin daha dişli olduğunu görebilirsiniz. Bu kalın ve derin dişler, yaz lastiklerinde yoktur. Çünkü kış lastikleri, kış mevsiminin gerekliliklerine ayak uydurmak zorundadır. Kış lastikleri bu kalın ve derin dişler sayesinde zemindeki kar, erimiş kar çamuru ve yağmur birikintilerini tahliye ederek otomobilinizin hakimiyetini korumanızı sağlar.
Kış lastiklerinin üretiminde silika maddesinin kullanım oranı yaz lastiklerine göre daha fazla. Silika maddesi, araç lastiklerinin aşınmasını geciktirir. Yumuşak hamurlu lastikler düşük sıcaklıklarda daha hızlı ısınır. Böylece daha kısa sürede yolu daha iyi kavrar.
Araç sahiplerinin kış lastiklerine sadece karlı havalarda değil, hava sıcaklığı 7 derecenin altına düştüğünde de ihtiyacı vardır.
Kış lastiklerinizi kullanmaya başlamak için havanın belirli bir dereceye inmesini beklemenize gerek yok tabi ki. Ülkemizde kış lastiklerinin zorunlu olduğu belirli şehirlerde farklı uygulama tarih aralıkları mevcut. Doğu bölgelerimizde uygulama zorunluluğu Ekim ayında başlarken, daha batıda Kasım ayında kış lastiği takılması zorunludur. Kış lastiklerinin her bölgede Nisan ayına kadar kullanılması zorunlu. Bu tarihten sonra yaz lastiklerine veya dört mevsim lastiklere geçiş yapılması araç sahiplerine tavsiye edilir.
Kış lastiğini yaz lastiğinden ayırt etmek için lastik yanağına bakabilirsiniz. Kar tanesi sembolü bulunan lastikler kış lastiğidir.
Bir lastiğin yanağında M+S ve 3PMSF ikonları görmeniz o lastiğin kış lastiği olduğu anlamına geliyor.
Sürekli yapılan bilinçlendirme kampanyaları sayesinde çoğu sürücü artık yaz lastiklerinin kış mevsiminde kullanılmaması gerektiğinin farkında. Sonuçta kış lastikleri tamamen bu hava şartlarına özel olarak geliştirilerek sürücülerin kullanımına sunuluyor.
Kış lastiklerinin de her lastikte olduğu gibi rotasyona ihtiyacı var. Kış lastiklerinizi 10,000/12,000 km’de bir doğru şekilde rotasyon yaptırmanız lastiklerinizden en fazla verimi almanıza yardımcı olacaktır.
Rotasyon yapmak, yani ön ve arka tekerleklerinizin yerlerini değiştirmek, aracınızın ön ve arka lastiklerini eşit olarak aşındıracaktır. Bu durum sadece kış lastikleriniz için değil yaz lastikleriniz içinde geçerlidir. 4 lastiğinizi böylece daha uzun süre kullanabilirsiniz.
Yaz ve kış lastiği farklarını özetlemek gerekirse;
Bir lastikteki silika oranı arttıkça ıslak zeminde yol tutuşu artar, yuvarlanma direnci ve lastik aşınması azalır.
Kış lastikleri tutunma ve çekiş gücü açısından tüm kış koşullarında yaz lastikleri ile karşılaştırıldığında %25’e varan çekiş gücünde üstünlük de sağlamaktadır. Kış mevsiminde kış lastiği kullanmanız, otomobilinizin gücünü fazla bir eksilme olmadan zemine verebileceği anlamına geliyor.
Bir çok sürücü kış lastiklerini masraf olarak görüyor olabilir. Bu düşünce yanlıştır. Kış lastiklerinin, yaz lastiklerinden bir miktar pahalı olduğu doğru. Ancak aradaki fark bu yatırıma değiyor. Fiyat farklılığı kış şartlarına uygun özel sırt karışımı, lastiğin sırt bölgesinin kalınlığı ve güvenli sürüş için lastiğin yapısında kullanılan ilave malzemelerden kaynaklanmaktadır. Bununla birlikte önüne geçilen muhtemel can ve mal kaybı, kazalar, hasarlar, aradaki ufak fiyat farkından çok daha fazla önemli.
Kış mevsiminde kış lastiği yerine yaz lastiği kullanmaya devam ederek kimsenin daha büyük ve geri dönülemez hatalar yapmayı tercih edeceğini düşünmüyoruz.
Yazının başında belirttiğimiz gibi kış lastiklerinin kullanım süresi 5 ay. Masraf olarak görmekten daha çok kış lastiğinin bir zorunluluk olduğunu da unutmamak gerekiyor.
Kış lastiği uygulaması bittiğinde havalar çok ısınmadan yaz lastiklerine geçiş yapılması gerekli. Kış lastikleri, yapısında bulunan ve lastiğin soğuğa karşı yumuşaklığını korumasını sağlayan silika hammaddesinden dolayı kuru zeminde daha çabuk aşınır. Bu yüzden havaların ısınması ile birlikte kış lastikleri yaz lastikleri ile tekrardan değiştirilmelidir. Bu sayede lastikleriniz daha uzun süre ömrünü muhafaza edebilecektir.
Kış lastiğini yaz lastiğinden ayıran özellikler nedir?
Kış lastikleri daha iyi tutuşu sağlamaları için farklı bileşenlerden ve farklı teknolojiler kullanılarak üretilmektedir. Yaz lastiğine göre düşük sıcaklıklarda esnekliğini korur ve yol tutuş kabiliyeti yüksektir. Kış lastikleri, kaygan zeminde yaz lastiklerine göre %40 – %50’ye varan oranda daha fazla tutuşu sağlar.
Kış lastikleri, kış mevsiminde ve soğuk zeminde de fren mesafesinde oldukça büyük farklar gösterir. Kış şartlarında 50 km/saat’le seyreden bir aracın yaz lastikleri ile fren mesafesi 43 metre iken, kış lastikleri ile bu mesafe 35 metreye düşer. Aradaki fark ise yaklaşık iki araç boyuna denk düşmektedir.
Buzlu zeminde 30 km/saat ile giden bir aracın yaz lastikleri ile fren mesafesi 68 metreyken, kış lastikleri ile bu mesafe 57 metreye düşer. Sadece bu özellikleri bile başlıbaşına neden kış lastikleri kullanmamız gerektiğini anlatmaktadır.
Kış lastiği sadece çekişin olduğu tekerlere takılsa yeterli olur mu?
Kış lastikleri her dört tekerleğe birden takılmalıdır. Hem yönetmelik bunu gerektirmektedir hem de güvenliğiniz için bu gereklidir. Kış şartlarında (sadece kar veya yağmur değil, düşük hava sıcaklıkları) yol alırken sadece otomobilinizin çekiş gösterdiği tekerleklere takmanız durumunda; önden çeker ise aracınız arkadan kayacak, arkadan itiş ise kafadan kayacaktır.
Kış lastiği yerine dört mevsim lastikleri kullanılır mı?
Dört mevsim lastikleri bir kış lastiği kadar güvenli değil. Kışın hafif geçtiği bölgelerde kullanılabilir, ancak ülkemizde kış aylarının çetin geçtiği Doğu ve İç Anadolu şehirlerinde kış lastiğinin kullanılması tavsiye edilmektedir.
Değiştirilen lastikler nerede, nasıl saklanmalıdır?
Lastikler jantları ile birlikte saklanacak ise üst üste yatık şekilde depolanabilirler. Eğer jantsız depolanacaklarsa dik bir şekilde ve yan yana konumlandırılmalıdırlar. Burda amaç lastiğin deformasyonunu engellemektir.
Ayrıca depolanacak lastikler mümkünse ışık almayan, kuru ve ılık bir ortamda, yere temas etmeden saklanılmalıdır.
KolayOto Lastik Depolama Hizmeti sizin yerinize sigortalı olarak lastiklerinizi saklıyor. Daha fazla bilgi için http://kolayoto.com/lastik-depolama-hizmeti.html adresini ziyaret edebilirsiniz.
4X4 araca kış lastiği takmak şart mı?
Bir otomobilin arazi aracı olması veya dört çeker özelliğinin olması onun soğuk, karlı veya buzlu zeminde kaymayacağı ve iyi yol tutuş sunacağı anlamına gelmiyor. Kullandığınız araç dört çeker bile olsa, kış mevsiminde güvenli sürüş için kış lastiğini takmak zorundasınız.
Otomobilinize en uygun kış lastiğini peşin fiyatına 6 taksit, ücretsiz kargo ve diğer KolayOto avantajlarıyla satın alabilirsiniz. Alışverişe hemen başlamak için: http://kolayoto.com/kis-lastikleri
Bu yazı Lastik Magazin Eylül 2017 sayısında yayınlanmıştır. Dergi hakkında daha fazla bilgi almak için internet sitesini ziyaret edebilirsiniz: http://lastikmagazin.com/
